Ўзбекистонда энергияни тежаш, ундан оқилона фойдаланиш ва энергия самарадорлигини ошириш тўғрисидаги янги қонун кучга кирди. Ушбу қонунга мувофиқ, «Ўзенергоинспексия» ва унинг ҳудудий бошқармалари энергия сифатининг норматив ҳужжатларига риоя этилишини назорат қилади. Қонунга киритилган янги қоидалар бўйича энергия истеъмолчилари учун қатор жарималар белгиланган.
Маълум бўлишича, табиий газни тегишли рухсатномаларсиз ишлатганлик учун жарима 10 фоиз миқдорида қўлланилади. Шу билан бирга, талабларга мос келмаган нефт маҳсулотлари ва суюлтирилган газни сотганлик учун 50 фоиз миқдорида жарима мавжуд бўлади. Бу чора-тадбирлар давлат назоратини кучайтиришга қаратилган бўлса-да, аҳоли ва кичик тадбиркорлар учун иқтисодий қийинчиликларни янада ошириши мумкин.
Электр энергияси ва бошқа ресурслардан самарали фойдаланишга қаратилган бу жарималар энергияни тежашни рағбатлантиради. Ривожланган давлатларда энергия самарадорлигини ошириш учун субсидия ва имтиёзлар берилади, бу эса аҳолига қўшимча ёрдам сифатида хизмат қилади.
Янги қонун қаттиқ чораларга асосланган бўлиб, бу ёндашув кам даромадли истеъмолчилар учун ноқулайлик келтириши мумкин. Қонун аҳолини энергияни тежашга ундаш ўрнига, уларга қўшимча молиявий юк юклаётгани сабабли, бу сиёсат кенг жамоатчилик орасида танқидларга учраши эҳтимолдан ҳоли эмас.
Халқаро амалиёт шуни кўрсатадики, энергия самарадорлигини ошириш бўйича муваффақиятли ислоҳотлар аҳоли учун ижобий стимуллар билан қўллаб-қувватланади. Бу қонун аҳоли ва тадбиркорларни энергия ресурсларини самарали ишлатишга ундаш ўрнига, жарималар орқали уларни чеклайди.